18 Ekim 2020 Pazar

ASİ KIZLARA UYKUDAN ÖNCE HİKAYELER 1-2




İskoçya'da, Edinburg şehrinin ortasından Leith nehri geçer. Doğası ve binaları harika bir şehirdir. Görmeni çok isterim. 

Bundan yaklaşık 500 yıl önce tıp daha gelişmemişken bazı kadınlar ebelik ve hemşirelik yaparak insanlara yardım etmeye çalışırmış. Kadınları güçlenmesinden korkan bağnaz yöneticiler (hepsi erkek tabi) bu kadınları cadı olmakla suçlar, onları Leith Nehri'nin kıyısında sandalyelere bağlayıp suya atarlarmış. Eğer kadın iplerden kurtulur suyun üzerine çıkarsa bu onun cadı olduğunun kanıtı olarak ilan eder ve onu idam ederlermiş. Çıkamazsa zaten boğulur yine ölürmüş. 

Biliyorum korkunç bir hikaye ama ne yazık ki dünya tarihi erkeklerin kadınlara zulüm ettiği bir çok olayla dolu. İşte bu iki kitap bu düzene karşı gelerek iz bırakan 160 kadından bahsediyor. 
                 
Bu iki kapağın arka kapaklarındaki tanıtım kısmında iki tane çok hoşuma giden alıntı var:

  • "Bu hikayeler prenseslerin yerine dünyayı değiştiren kadınları koyuyor." (Taylor Pittman, The Huffington Post) 
  • "Kızlara başkaldırmayı öğreten anti-prenses kitabı." (Georgina Rannard, BBC News)
 
Önce sana bu kadınlardan en çok sevdiğin on tanesini sordum ve onları doğum yılları kronolojine göre sıraladım:


        1. NEFERTİTİ   

Yüzlerce yıl önce, o dönemin en büyük uygarlıklarından biri olan Mısır'da kocası Firavun Akhenaton ile aynı düzeyde bulunurmuş Nefertiti. Adı "güzelden gelen", "güzellik geliyor" anlamına geliyormuş.   


        2. BOUDİCCA

Adı Keltçe'de "zafer" anlamına gelen bouda'dan geliyormuş bu cesur kadının. O zamanın en güçlü imparatorluğu olan Roma'ya savaş açmış. 


        3. BÜYÜK KATARİNA

Çok tartışmalı bir isimmiş II. Katarina. Hem çok eleştirilmiş, hem de çok övülmüş. Kötü taraflarını bir yana bırakırsak kadın Fransız aydınlanmasının filozoflarının ve edebiyatçılarının tamamını okumuş iyi bir entelektüelmiş. Fransız yazar Voltaire'in kitaplığını satın almış. Yazarlara büyük paralar öder, hediyeler verir ve onlarla hep yazışırmış. Rus opera ve resim sanatının gelişmesi için çok gayret göstermiş. (Bu bilgileri tarihçi İlber Ortaylı'nın kendisi hakkındaki bir yazısından aldım)  


        4. MAUD STEVENS WAGNER

Sirkte herkesin hayranlıkla izlediği kadın, bir gün vücudu dövmelerle kaplı bir adamla karşılaşır ve ondan kendisine dövme sanatını öğretmesini ister. Sonra da Amerika'nın ilk kadın dövme sanatçısı olur.   


        5. COCO CHANEL

Times Dergisi Yüzyılın En Etkili 100 Kişisi listesine giren tek moda tasarımcısı. Annesiz ve babasız olarak yetimhanede büyüyen bir kadının terzi yardımcılığından başlayarak, kendi tasarladığı şapkaları satması ve Chanel Markasını yaratmasına varan ilham verici hikayesi... 


        6. TAMARA DE LEMPICKA

En meşhur tablosu yeşil bir Bugatti arabayı kullanırken kendini resmettiğidir. Tablonun yapıldığı 1920 yıllarında kadınların araba kullanması söz konusu değildir. İşte yukarıda bahsettiğim düzene karşı çıkmak tam da budur.


        7. FRIDA KAHLO

Onu sana anlatmama gerek yok. Şiir gibi bir kadın...


        8. HEDY LAMARR

Zaten kadının mesleğinin tanımı çok orjinal değil mi? Aktris ve mucit... 

    
        9. AUDREY HEPBURN

Onu tanımlayan sıfatlar: güzel, yetenekli bir oyuncu ve zarif bir hanımefendi. 



        10. MARIA CALLAS

Gelmiş geçmiş en meşhur soprano... 




Senin seçtiklerinden sonra ben de senin için seçtiğim 5 isim eklemek istedim:


        1. JANE AUSTEN

Ünlü yazar Vladimir Nabokov ders verdiği bir üniversitede, Avrupa Edebiyatının Başyapıtları dersi için İngiltere'de bir üniversitedeki tanıdığına mektup yazar: "Bana Dickens ve Shakespeare dışında önemli bir İngiliz yazar söyle" der. Tavsiye ister. Arkadaşı "Jane Austen'ı tavsiye ederim." deyince Nabokov cevap olarak "Tesekkür ederim ama benim kadın yazarlara karşı önyargım var." der. Arkadaşı ısrar eder, "Mansfield Park'ı bir okuyunuz efendim, beğeneceğinize eminim.". Nabokov'da inadından vazgeçer ve kitabı okur. Daha sonra ders notlarını toplandığı "Okuma Sanatı" isimli kitabına ilk sırada yer verecektir. 



        2. WANGARI MAATHAI

Bu inanılmaz kadın çevresindeki kadınları örgütleyerek ormandan topladığı tohumları teneke kutularda yetiştirerek fidanları evlerinin bahçelerine ekmiş. Kurduğu Yeşil Kuşak Hareketi sayesinde bugüne dek 40 milyon ağaç dikilmiş. 40 MİLYON AĞAÇ! Nobel Barış Ödülü'ne layık görülmüş ve bunu da ağaç dikerek kutlamış. Ne kadar ilham verici değil mi?  

    
        3. J.K. ROWLING

İşte bu kadın sayeside Harry, Ron ve Hermione ile tanışıp Hogwarts'da gezinmeye başladık. Kitabı ilk yazdığında onu basmak isteyen yayınevi bulamamış bir türlü ama vazgeçmemiş. 




        4. SELDA BAĞCAN

Hem bu kitapta hem de Times dergisinin “Dünya Müziğinde Yaşayan Efsane ve Tarihi Kadın Şarkıcılar” listesindeki tek Türk  Selda Bağcan. İspanyol müzik araştırmacısı Vicente Fabuel Selda Bağcan hakkında şu yorumu yapmış: “Türk vokalisti Selda, doğu kültüründen çıkmış sayılı efsanevi kadın seslerden biridir. O büyük çöllerin ortasında az bulunur vahalar gibidir. Bir insan nasıl bu kadar çevik, bu kadar derin, bu kadar yaratıcı ve bu kadar hissederek şarkı söyleyebilir.”



        5. DURU GÜLCÜ

Bu yazıyı senin yazman gerekiyordu, ama sana ufak bir süpriz olsun diye ben önce davrandım. Yine de benden iyisini yapabilceğini bildiğim için orjinal satırları boş bıraktım. Yazdıklarımı okumak için aşağıdaki fotoğrafın üzerine tıklayabilirsin.



 










Hiç yorum yok:

Yorum Gönder