1. ve 2. Sınıf Okuma Kitapları

Bir hayalim var, bilmem sen de katılır mısın? Evimizde bir kütüphane hayal ediyorum. Sen bebekken okuduğumuz ilk kitaplardan (ilki Aç Tırtıl olabilir mesela) büyüyünce okuyabileceğin en zor romanlara  (benim kitaplığımda okumayı hep ertelediğim Ulysses aklıma geliyor) tek bir kitaplık. Kaç kitap olabilir? Adedi konuşmak çok zor. Sıkı okurlar haftada bir kitap bitirir. Hatta kimi kitap kurtlarının günde bir kitap bitirebildiğiyle bile karşılaşabilirsin. Ben daha makul hedefler koyalım diyorum kendimize. Sayıdan çok değerli kitapları seçmek önemli olsun. 

Kitap okuma konusunda motivasyonunu sabit tutmakta zorlanıyorum bazen. Kendim için uyguladığım bir kaç yöntem var ve onları sana da uyguluyorum. En önemlisi "yıllık, 6 aylık, 3 aylık kitap listeleri" hazırlamak. Okumak istediğin kitapları haftalar önce araştırıp seçmek insanı daha istekli ve meraklı kılıyor. Seri kitapların arasına başka kitaplar sıkıştırmak da başka bir yöntem. Mesela Saftirik serisine bayılıyordun, ama genelde iki Saftirik kitabı arasına bir tane seni biraz daha zorlayan kitaplar sıkıştırıyordum. Kendimde de bunun benzerini romanlar ve biraz daha zorlandığım ama merak da ettiğim bilim-sanat-ekonomi kitapları için yapıyorum. Bir roman, bir kurgusal olmayan kitap... 

Bunların dışında seninle yaptığımız "kitabı önce kim bitirecek" iddiaları da işe eğlence katmıyor değil. Genelde ben kaybediyorum. Sayfa sayıları çok adaletsiz! Şaka bir yana okulunda bu konuda çok baskı yapmadan, ama aylık listeler tutturarak ve "canlı kütüphane" dersinde bizim listelerimiz dışından kitaplar seçerek motivasyon konusunda çok destek oluyor. 

Bundan sonra en güzel hedeflerden biri kitaplarını İngilizce okuyacak kadar yabancı dilini geliştirdiğinde e-kitap okuyucu satın almak olabilir.  Elinde bir tablette yüzlerce kitap taşıyabilirsin o zaman. O güne kadar raflardaki kitaplarımız bize yeter de artar bence.      

İlkokuldaki ilk iki senen için 60 kitaplık liste hazırladım. İsimlerini gördüğünde tebessüm edeceğine eminim. Kitap listelerine bakınca da insan zamanın ne kadar hızlı geçtiğini anlıyor değil mi?  

ASİ KIZLARA UYKUDAN ÖNCE HİKAYELER 1-2

İskoçya'da, Edinburg şehrinin ortasından Leith nehri geçer. Doğası ve binaları harika bir şehirdir. Görmeni çok isterim. 

Bundan yaklaşık 500 yıl önce tıp daha gelişmemişken bazı kadınlar ebelik ve hemşirelik yaparak insanlara yardım etmeye çalışırmış. Kadınları güçlenmesinden korkan bağnaz yöneticiler (hepsi erkek tabi) bu kadınları cadı olmakla suçlar, onları Leith Nehri'nin kıyısında sandalyelere bağlayıp suya atarlarmış. Eğer kadın iplerden kurtulur suyun üzerine çıkarsa bu onun cadı olduğunun kanıtı olarak ilan eder ve onu idam ederlermiş. Çıkamazsa zaten boğulur yine ölürmüş. 

Biliyorum korkunç bir hikaye ama ne yazık ki dünya tarihi erkeklerin kadınlara zulüm ettiği bir çok olayla dolu. İşte bu iki kitap bu düzene karşı gelerek iz bırakan 160 kadından bahsediyor. 

                 

Bu iki kapağın arka kapaklarındaki tanıtım kısmında iki tane çok hoşuma giden alıntı var:

• "Bu hikayeler prenseslerin yerine dünyayı değiştiren kadınları koyuyor." (Taylor Pittman, The Huffington Post) 
• "Kızlara başkaldırmayı öğreten anti-prenses kitabı." (Georgina Rannard, BBC News)

 

Önce sana bu kadınlardan en çok sevdiğin on tanesini sordum ve onları doğum yılları kronolojine göre sıraladım:

        1. NEFERTİTİ   

Yüzlerce yıl önce, o dönemin en büyük uygarlıklarından biri olan Mısır'da kocası Firavun Akhenaton ile aynı düzeyde bulunurmuş Nefertiti. Adı "güzelden gelen", "güzellik geliyor" anlamına geliyormuş.   

        2. BOUDİCCA

Adı Keltçe'de "zafer" anlamına gelen bouda'dan geliyormuş bu cesur kadının. O zamanın en güçlü imparatorluğu olan Roma'ya savaş açmış. 

        3. BÜYÜK KATARİNA

Çok tartışmalı bir isimmiş II. Katarina. Hem çok eleştirilmiş, hem de çok övülmüş. Kötü taraflarını bir yana bırakırsak kadın Fransız aydınlanmasının filozoflarının ve edebiyatçılarının tamamını okumuş iyi bir entelektüelmiş. Fransız yazar Voltaire'in kitaplığını satın almış. Yazarlara büyük paralar öder, hediyeler verir ve onlarla hep yazışırmış. Rus opera ve resim sanatının gelişmesi için çok gayret göstermiş. (Bu bilgileri tarihçi İlber Ortaylı'nın kendisi hakkındaki bir yazısından aldım)  

        4. MAUD STEVENS WAGNER

Sirkte herkesin hayranlıkla izlediği kadın, bir gün vücudu dövmelerle kaplı bir adamla karşılaşır ve ondan kendisine dövme sanatını öğretmesini ister. Sonra da Amerika'nın ilk kadın dövme sanatçısı olur.   

        5. COCO CHANEL

Times Dergisi Yüzyılın En Etkili 100 Kişisi listesine giren tek moda tasarımcısı. Annesiz ve babasız olarak yetimhanede büyüyen bir kadının terzi yardımcılığından başlayarak, kendi tasarladığı şapkaları satması ve Chanel Markasını yaratmasına varan ilham verici hikayesi... 

        6. TAMARA DE LEMPICKA

En meşhur tablosu yeşil bir Bugatti arabayı kullanırken kendini resmettiğidir. Tablonun yapıldığı 1920 yıllarında kadınların araba kullanması söz konusu değildir. İşte yukarıda bahsettiğim düzene karşı çıkmak tam da budur.

        7. FRIDA KAHLO

Onu sana anlatmama gerek yok. Şiir gibi bir kadın...

        8. HEDY LAMARR

Zaten kadının mesleğinin tanımı çok orjinal değil mi? Aktris ve mucit... 

    

        9. AUDREY HEPBURN

Onu tanımlayan sıfatlar: güzel, yetenekli bir oyuncu ve zarif bir hanımefendi. 

        10. MARIA CALLAS

Gelmiş geçmiş en meşhur soprano... 

Senin seçtiklerinden sonra ben de senin için seçtiğim 5 isim eklemek istedim:

        1. JANE AUSTEN

Ünlü yazar Vladimir Nabokov ders verdiği bir üniversitede, Avrupa Edebiyatının Başyapıtları dersi için İngiltere'de bir üniversitedeki tanıdığına mektup yazar: "Bana Dickens ve Shakespeare dışında önemli bir İngiliz yazar söyle" der. Tavsiye ister. Arkadaşı "Jane Austen'ı tavsiye ederim." deyince Nabokov cevap olarak "Tesekkür ederim ama benim kadın yazarlara karşı önyargım var." der. Arkadaşı ısrar eder, "Mansfield Park'ı bir okuyunuz efendim, beğeneceğinize eminim.". Nabokov'da inadından vazgeçer ve kitabı okur. Daha sonra ders notlarını toplandığı "Okuma Sanatı" isimli kitabına ilk sırada yer verecektir. 

        2. WANGARI MAATHAI

Bu inanılmaz kadın çevresindeki kadınları örgütleyerek ormandan topladığı tohumları teneke kutularda yetiştirerek fidanları evlerinin bahçelerine ekmiş. Kurduğu Yeşil Kuşak Hareketi sayesinde bugüne dek 40 milyon ağaç dikilmiş. 40 MİLYON AĞAÇ! Nobel Barış Ödülü'ne layık görülmüş ve bunu da ağaç dikerek kutlamış. Ne kadar ilham verici değil mi?  

    

        3. J.K. ROWLING

İşte bu kadın sayeside Harry, Ron ve Hermione ile tanışıp Hogwarts'da gezinmeye başladık. Kitabı ilk yazdığında onu basmak isteyen yayınevi bulamamış bir türlü ama vazgeçmemiş. 

        4. SELDA BAĞCAN

Hem bu kitapta hem de Times dergisinin “Dünya Müziğinde Yaşayan Efsane ve Tarihi Kadın Şarkıcılar” listesindeki tek Türk  Selda Bağcan. İspanyol müzik araştırmacısı Vicente Fabuel Selda Bağcan hakkında şu yorumu yapmış: “Türk vokalisti Selda, doğu kültüründen çıkmış sayılı efsanevi kadın seslerden biridir. O büyük çöllerin ortasında az bulunur vahalar gibidir. Bir insan nasıl bu kadar çevik, bu kadar derin, bu kadar yaratıcı ve bu kadar hissederek şarkı söyleyebilir.”

        5. DURU GÜLCÜ

Bu yazıyı senin yazman gerekiyordu, ama sana ufak bir süpriz olsun diye ben önce davrandım. Yine de benden iyisini yapabilceğini bildiğim için orjinal satırları boş bıraktım. Yazdıklarımı okumak için aşağıdaki fotoğrafın üzerine tıklayabilirsin.

 

3 – 13 YAŞ ARASI SİNEMA DÜNYASI

Seninle en büyük ortak özelliğimiz sinema bağımlılığımız sanırım. Karşımızda güzel bir film varsa ikimizde dünyayı unutuyoruz. Filmin girişindeki çalan birkaç nota, söylenen basit bir söz, olayların sırası veya uzun diyaloglara kadar her küçük ayrıntıyı aklına kazıyorsun.

Tıpkı benim lise günlerim gibi sen de fragman kaçırmıyor ve yeni gelecek filmleri dikkatle takip ediyorsun. Sonra da büyük heyecanla sinemaya gidiyoruz. Gidiyorduk. Şu koronavirüs gelene kadar… Hazır yeni filmler seyrekleşmişken ve film keyfi eve kalmışken biz de evde biraz daha klasik sayılabilecek “ölmeden önce izlenmesi gereken filmler” listesinden filmlere tik (√) işareti koyalım diyorum, ne dersin?

Önce halihazırda izlediğimiz onlarca filmden aklımızdan çıkmayan 25 filmi hatırlatayım:

1.  Coco

Mükemmel bir görsellik; ölüm ve aile bağı temalı eşsiz bir film… Büyükanne ‘Coco’ ile Miguel’in şarkısını her dinleyişinde ağlıyorsun. Bu duygusallığın bizi ilk zamanlar biraz telaşlandırıyordu, ama sonra danıştığımız kişiler bunun senin empati duygunun güçlülüğünden kaynaklandığını söyledi. Annenin senin hakkında yazdıkları geliyor aklıma: “Çocuk olmak, çocukluk ne nefis, ne baş döndürücü bir şey öyle. Hisleri sonuna kadar özgürce yaşama ve dile getirme hali!”

    2. Toy Story 3

Bu sefer tema ölüm, dostluk ve ayrılık… Bir aile filmi için ne kadar cesur değil mi? Woody, Buz ve Andy bu film ile klasiklerin arasına girmeye hak kazandı bence. Quentin Tarantino (google’la) 2010 yılının en iyi filmleri listesinde bu filmi ilk sıraya koymuş. Arada dönüp dönüp izlemeli…

    3. Up

Bu filmdeki o piyano melodisini ne zaman duysak içimiz ısınmıyor mu? Balonlar tarafından uçurulan bir ev, iki diz dize yerleştirilmiş koltuk, Hiçliğin ortasındaki şelale… Sadece bu görüntülerden oluşan bir sergi olsa bile koşarak gitmek isteriz sanırım. Bu filmi izledikten sonra 3-4 sene dinlenmeye bırakıp özleyip yeniden izlemek en güzeli.

     4. Inside Out

Yaratıcılığın sınırlarında bir hikaye… Senin çocukluğuna denk geldiği için çok mutlu olduğum filmlerden biri daha.

     5. Ratatouille

Paris’in ışıklarını, Eyfel kulesi manzarasını, Fransız mutfağını seven bir fare kesinlikle bizim kahramanımız olmayı hakkediyor. Hele sen bu yemek yapma işine, Chef’s Table belgeseline ve tabi ki özellikle pastalara bu kadar kafayı takmışken; yurtdışında ilk gezdiğin şehir Paris’ken bu film senin için biçilmiş kaftan.

     6. How To Train Your Dragon 2

Bu listeyi hazırlarken bu filme hakkettiği ilgiyi göstermediğimizi fark ettim. Sanırım sadece bir kez izledik. İkimiz de çok beğenmiştik, onu hatırlıyorum ama bir daha izlemedik. Yakın zamanda listemize alalım.

     7. Toy Story

     8. Finding Memo

Yani izledin birkaç kere ama annenle benim kadar bayılmadın bu filme. Biz balayımızda şnorkel ile mercan resifi dalışı yapmıştık ve dönüşte uçakta bin tane film arasından Nemo’yu seçip birlikte bir kez daha izlemiştik. Yani bizim de hala pek büyümeye niyetimiz yok.

     9. Wall-E

     10. Monster, Inc

Bu filmi sen daha izlememişken biz filmdeki Boo’yu sana benzetirdik ve sana izletmek için sabırsızlanırdık. Renk renk kapılar, birbirinden tuhaf canavarlar, Sully, Mike ve Boo… Patlamış mısırsız olmaz tabi…

     11. Toy Story 4

     12. The Incrediables

Gerçi sana yüz defa anlattık ama burada da bulunsun hatırlamak için, bu film anne ile ilk çıkmaya başladığımızda gittiğimiz ilk film. Çok romantiktik…

     13. Frozen

Senin sinemayla tanışma filmin… Ne heyecanlanmıştık. Hem de 3 boyutlu… Açıkçası biz filmin yarısını bile beklemeden çıkarız diye tahmin yürütmüştük ama sen kapanış jeneriğini bile izlemiştin. Sonra gelsin Anna, Elsa bebekleri, kostümleri, bardakları, tarakları, tokaları, pijamaları… “Kardan Adam Yapsak Senle” ve “Let it go”.

     14. Moana

Bu da ikinci bir Frozen vakası… Kız çocukları için yaratılmış harika bir evren. Okyanus, büyükanne ve Moana’nın vedası… Belki de evde en çok izlediğimiz film budur. Müzikleri de her daim ezberimizde.

     15. Frozen 2

     16. Sing

     17. Zootropolis

Daha çok Shakira hatırına bu listeye aldığımı itiraf etmeliyim.

     18. How To Train Your Dragon

     19. Despicable Me

Çünkü bu filmde anneyle ben de oynuyoruz. İnanmıyorsan fotoğrafa bak!

     20. Ice Age

     21. Trolls

Sen bu filme bayılıyorsun. Listede daha önlere yazmak isterdim ama yazıyı yazan ben olduğuma göre kendi sevdiklerime torpil yapabilirim.

    22. Tangled

    23. Toy Story 2

    24. Hotel Transylvania

    25. Wonder Park         

Bunlar 9 yaş öncesi Top 25 listesiydi. Şimdi 9-13 yaş arası Top 25 listesi geliyor. (13 yaşına çabuk gelmen lazım, efsane filmler var)

     1. Spirited Away

Biz bu filmi izledik seninle ama henüz Miyazaki havasına girebilmen için küçük bir yaştaydın. Japon kültürüne bu kadar meraklıyken Miyazaki’den öğreneceğin çok şey var. Sıradaki 2 filmde yine ondan. Daha da yazardım ama zaten seversen kendin eklersin.

     2. My Neighbor Totoro

     3. Howl's Moving Castle

     4. Mary and Max

Bu benim de izlemediğim bir animasyon. Yakın zamanda başına oturmalıyız.

     5. Your Name.

Listede izlemediğim bir film daha, ama çok araştırdım. Bir başka Japon animesi, yine senlik…

     6. Harry Potter ve Felsefe Taşı

Sen 9 yaşına asar basmaz (belki de sekiz) bu ilk 3 filmi izledin zaten. Ne detaylı, olağanüstü bir dünya… Anne daha kitaplarını çıkar çıkmaz okumuş şanslı kişilerden. Ben seninle birlikte yeni keşfediyorum.

    7. Harry Potter ve Sırlar Odası

    8. Harry Potter ve Azkaban Tutsağı

    9. Home Alone-1

Sana uzun zamandır izletmek istiyorum. Ben küçükken çok eğlenirdim, umarım beklentimi karşılar. Tek sorun filmin altyazılı kopyasını bulabilmiş olmam. Bu da senin için bir ilk olacaktır: Duru’nun izlediği ilk altyazılı film.

    10. Home Alone-2

    11. Mrs Doubtfire

Bir başka çocukluk dönemi efsanem, Robin Williams. Bence bayılacaksın.

    12. Hachi: A Dog's Tale

Bu filmi izlemedim ama sanırım izlerken bize peçete gerekecek. Olsun güzel film olduğundan eminim.

    13. E.T.

Çocuk klasiği denilince bu filmi başlara koymak gerekir. Teknoloji’nin eskidiğine eminim ama duygusu sana geçecektir.

    14. Like a Star On Earth

Bu filmin üzerine yazamam ama soruların olursa seve seve yanıtlarım. Karşılıklı konuşmak daha iyi.

    15. The Truman Show

Bu film ile bence yetişkinler dünyasına tam giriş yapmış olacaksın.

    16. Hababam Sınıfı

Artık bu efsaneden seni mahrum etmemek lazım… Gel bakalım seni İnek Şaban, Ferit, Hafize Ana, Güdük Necmi ve Kel Mahmut’la tanıştırayım.

    17. Neşeli Günler

Bu filmleri beğenirsen arkası da gelecek. Biraz bağımlılık yapar ama bence zararı yok.

    18. Back To The Future

Sanırım 25 yıl kadar önce izledim. Yine eski teknoloji sorunu olacaktır ama bunlar klasik, unutma!

    19. Raiders of the Lost Ark

Welcome to World of Indiana Jones Duru!

    20. Dead Poets Society

13 yaşına yaklaşırken izleriz. Benim için beklemek güç olacak.

    21. Children of Heaven

    22. The Sound of Music

Nasıl? Sen hala bu filmi izlemedin mi?

    23. Star Wars IV

Beraber bir keşfe çıkacağız. Bu da seni bambaşka bir dünyaya sokacak. Seversen hiç çıkmayabilirsin.

    24. Star Wars V

    25. Star Wars VI

 

Daha çok yazılacak şeyler var ama izledikçe konuşsak daha güzel olacaktır. Patlamış mısır da işin kaymağı!